Sprzedaż mieszkania a zwrot bonifikaty

Art. 68 ustawy o gospodarce nieruchomościami wyłącza obowiązek zwrotu bonifikaty, jeśli właściciel przed upływem wskazanych okresów daruje albo sprzeda wykupione lokum osobie bliskiej. W dniu 22.10.2007 roku weszła w życie ustawa z 24.08.2007 roku zmieniająca ustawę o gospodarce nieruchomościami, a wraz z nią nowy art. 68 ust. 2b tej ustawy. Zawiera on wyraźne zastrzeżenie, że obowiązek zwrotu kwoty bonifikaty po jej waloryzacji, przewidziany w art. 68 ust. 2, dotyczy także osoby bliskiej, która zbyła lub wykorzystała nieruchomość do innych celów niż uzasadniające udzielenie bonifikaty przed upływem dziesięciu lat, a w wypadku mieszkań przed upływem pięciu lat, licząc od pierwotnego nabycia.

Przed nowelizacją nie było jasne, czy obowiązek zwrotu bonifikaty przechodzi na bliskich osoby, która korzystając z bonifikaty kupiła mieszkanie albo inną nieruchomość od gminy albo Skarbu Państwa. W sprawie, która trafiła na wokandę Sądu Najwyższego, najemcy mieszkania komunalnego kupili go z bonifikatą od gminy, a następnie podarowali osobom bliskim, która w tym samym dniu sprzedała lokal osobie trzeciej. W związku z tym gmina zażądała zwrotu bonifikaty. Sądu I instancji przyznał gminie zwrot bonifikaty solidarnie od darczyńcy i obdarowanego.

Gdy sprawa trafiła do Sądu II instancji, ten powziął wątpliwość w sprawie i zwrócił się do Sądu Najwyższego z pytaniem, czy jeśli darowizna i zbycie mieszkania osobie trzeciej nastąpiły przed nowelizacją, gmina może żądać zwrotu bonifikaty. Sąd Najwyższy w uchwale stwierdził, że art. 68 ust. 2, normujący zwrot bonifikaty, w brzmieniu obowiązującym przed tą datą nie miał zastosowania, gdy osoba bliska, której nabywca mieszkania od gminy zbył ten lokal, sprzedała go czy darowała osobie trzeciej. Nie można więc w takiej sytuacji żądać zwrotu ani od pierwotnego nabywcy, ani od osoby bliskiej.